Ανακατατάξεις και σημαντικές αλλαγές τόσο στην περιοχή της Δάφνης – Υμηττού όσο και του κέντρου αναμένεται να επιφέρει το project που σχεδιάζεται στο ακίνητο της ΠΥΡΚΑΛ και το οποίο προβλέπει τη μετεγκατάσταση των υπηρεσιών 9 Υπουργείων.
Τα 127 συνολικά κτίρια των υπουργείων που θα μεταφερθούν, από τα οποία άλλα στεγάζονται σε χώρους κτιριακών εγκαταστάσεων μισθωμένους από το Ελληνικό Δημόσιο (107 κτίρια) και άλλα σε ιδιόκτητα κτίριά του (20 κτίρια), βρίσκονται σήμερα διάσπαρτα στο λεκανοπέδιο Αττικής, με αυτά να συγκεντρώνονται ιδιαίτερα στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και στον Πειραιά, το Μαρούσι και τον Χολαργό. Τα υπουργεία που πρόκειται να μεταφερθούν είναι τα: Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εργασίας, Αγροτικής Ανάπτυξης, Υγείας, Τουρισμού, Πολιτισμού, Εσωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας.
Το project προβλέπει τη δημιουργία υπερτοπικού Πάρκου κεντρικής διοίκησης – “Κυβερνητικό Πάρκο”, σε συνολική έκταση 154.797,34 τετραγωνικών μέτρων, πλαισιωμένο με εκτεταμένους χώρους πρασίνου και πολιτιστικές δραστηριότητες με την ονομασία “Ανδρέας Λεντάκης”, εντός του Δήμου Δάφνης – Υμηττού.
H εκκίνηση του project έχει προκαλέσει τον έντονο προβληματισμό καθηγητών, φορέων και πολιτών. Σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ, η Κοσμήτορας της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχ, Αναπλ. Καθηγήτρια Ρένα Κλαμπατσέα, μίλησε για το σύνθετο πολεοδομικό, κοινωνικό και θεσμικό εγχείρημα που προκύπτει με το Κυβερνητικό Πάρκο, με τις πολυεπίπεδες χωρικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο κέντρο Αθήνας, στον Υμηττό και στο Λαύριο. Τόνισε την απουσία διαλόγου όπως και τις υπερβάσεις που υπήρξαν, τις γκρίζες ζώνες όπως ανέφερε από τη χρήση του εργαλείου του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου στην περίπτωση της ΠΥΡΚΑΛ.
Η Μάρω Ευαγγελίδου, Αρχιτέκτων- Πολεοδόμος /Χωροτάκτης και Αντιδήμαρχος αστικής αναζωογόνησης και ανθεκτικότητας Δήμου Αθηναίων εξήγησε ότι η απόφαση για την ΠΥΡΚΑΛ ελήφθη ερήμην του Δήμου Αθηναίων. Ανέδειξε την αρνητική εισήγηση της Δ/νσης Σχεδίου Πόλεως και Αστικού Περιβάλλοντος Δήμου Αθηναίων με βάση την οποία τεκμηριώθηκε η σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αθήνας. Υπάρχει ρητή διαφωνία του Δήμου με την επιλογή της εκκένωσης του κέντρου της πόλης από την επιτελική δημόσια διοίκηση. Η απόφαση έρχεται σε αντίθεση με τον μέχρι τώρα σχεδιασμό ενώ παράλληλα δεν έχουν εκπονηθεί οι απαραίτητες μελέτες για την εκτίμηση των επιπτώσεων του εγχειρήματος στην πόλη της Αθήνας.
Ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, Αναπλ. Καθηγητής ΕΜΠ, ΓΓ Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος ΥΠΕΝ εξήγησε ότι πρόκειται για ένα φιλόδοξο σχέδιο. Προγραμματίζεται η μετατροπή των υφιστάμενων εγκαταστάσεων παραγωγής πρωτίστως σε ένα πάρκο, χωρίς περιφράξεις, ένα ενιαίο ανοιχτό πάρκο μέσα στο οποίο θα έχουν χωροθετηθεί και τα κυβερνητικά κτίρια. Θα υπάρχει μείωση κατανάλωσης ενέργειας με σχεδόν κλιματικά ουδέτερες νέες εγκαταστάσεις.
Ο Νίκος Μπελαβίλας, Καθηγητής ΕΜΠ, Διευθυντής Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος παρουσίασε την εργασία της ομάδας του ΕΜΠ. Εξήγησε ότι αυτή η μελέτη θα έπρεπε να έχει προηγηθεί πριν ληφθούν οι αποφάσεις. Παρουσίασε το ιστορικό του σχεδιασμού του κέντρου αναφέροντας ότι καμία σοβαρή διοίκηση δεν έβγαλε ποτέ το κέντρο από την πρωτεύουσα, κανένας σχεδιασμός δεν αμφισβήτησε την έννοια του κέντρου της Αθήνας, αντίθετα την ενίσχυσε, ουδέποτε δε συζητήθηκε η μεταφορά του. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στις βαριές επιπτώσεις από την αύξηση της κυκλοφορίας στη Δάφνη-Υμηττό, το πρόβλημα στάθμευσης που θα προκύψει και τα μεγάλα ύψη κτιρίων ενώ εξήγησε το “σοκ” που θα υποστεί η κεντρική Αθήνα μετά την εκκένωση εκατοντάδων κτιρίων. Πρότεινε στους κάτοικους να αγωνιστούν ώστε η ΠΥΡΚΑΛ να γίνει πραγματικό πάρκο πρασίνου και όχι “πάρκο κτιρίων”.
Τι θα οικοδομηθεί;
Από την έκταση των 77 περίπου στρεμμάτων της ΠΥΡΚΑΛ, 50% της συνολικής έκτασης, που προτείνεται να καταλαμβάνει η εν λόγω χρήση πολεοδομικού κέντρου, το 40% θα αποδοθεί ως εισφορά σε γη για τη δημιουργία κοινοχρήστων και κοινωφελών χώρων που θα συνδέονται και ουσιαστικά θα επεκτείνουν χωρικά, αλλά και λειτουργικά τον ελεύθερο χώρο πρασίνου. Εντός των κοινωφελών χώρων περιλαμβάνονται υφιστάμενα κτίσματα, των οποίων αναμένεται η κήρυξή τους ως διατηρητέα, τα οποία προβλέπεται να λειτουργήσουν ως μουσεία, συνεδριακοί χώροι κτλ.
Η οικοδομήσιμη έκταση που θα προκύψει τελικά στην περιοχή του ακινήτου θα αφορά τα 46,5 περίπου στρ. από τα συνολικά 155 στρ., ήτοι το 30% περίπου της συνολικής έκτασης, ενώ σημειώνεται ότι στην εν λόγω έκταση περιλαμβάνονται, τόσο τα νέα κτίρια, όσο και μέρος των υφιστάμενων διατηρητέων, ως αξιόλογα βιομηχανικά κελύφη, που θα διατηρηθούν και θα αποκατασταθούν. Στη δεύτερη ενότητα που ανέρχεται επίσης σε ποσοστό 50% επί του συνόλου της έκτασης, καθορίζεται η γενική κατηγορία χρήσεων γης Ελεύθεροι χώροι – Αστικό Πράσινο στους οποίους συμπεριλαμβάνονται κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι.
Στη ζώνη που καθορίζεται η χρήση Ελεύθερων Χώρων – Αστικού Πρασίνου διατηρούνται υφιστάμενα κτίσματα, των οποίων αναμένεται η κήρυξή τους ως διατηρητέα, εντός των οποίων προτείνεται να φιλοξενούνται χρήσεις εστίασης, αναψυχής και πολιτιστικών εγκαταστάσεων.
Τι θα γίνει με το κέντρο;
Με την κατασκευή του έργου, πολλά κτίρια αναμένεται να αποδεσμευτούν στο κέντρο της Αθήνας.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας η κυβέρνηση εξετάζει τρόπους για την αξιοποίηση αυτών των ακινήτων, με μεγαλύτερη έμφαση στη δημιουργία κατοικίας, στο πλαίσιο της επιστροφής των νέων ανθρώπων στο κέντρο της Αθήνας.
Όπως ανέφερε σχετικά πρόσφατα ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ευθύμιος Μπακογιάννης “μας δίνεται πολύ σημαντική ευκαιρία για τα 100αδες εγκαταλελειμμένα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας να υπάρχει αξιοποίηση με όρους δόμησης και χρήσεις που δίνουν δυναμική στην πόλη”.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει μέσα στο επόμενο διάστημα να ξεκινήσει ένα γόνιμο διάλογο με τα Πανεπιστήμια, με το Δήμο αλλά και με τους εμπλεκόμενους στην αγορά του real estate για το τι μπορεί να γίνει στην περιοχή αυτή που θα απελευθερωθεί στο κέντρο της πόλης.
